Koronovirüs Covid-19 salgını nedeniyle ekonomi duracak mı?
Bu kadar insan evlerine kapanınca, birçok ekonomist ve iş insanı global bir resesyon tehlikesine ve ekonomilerin çökeceğine işaret ederek korkutucu öngörülerde bulunuyorlar. Fakat bu tarz kitlesel ölüm riski dönemlerinde ideal çözüm tabi ki sistemin ve devletlerin ekonomiyi efektif bir şekilde pandemi geçene kadar durdurması ve işlerinden olan insanlara ödemeler yaparak hayatta kalmalarına destek olması, batma riski olan firmalara koruma önlemleri sunması ve tanı-tedavi uygulamalarına yatırım yapması.
Normal olarak ekonomik küçülme dönemlerinde talebi canlandırmak için insanların daha fazla tüketmesini istersiniz. Fakat bu tarz riskli dönemlerde kısa vadede talebi canlandırmak istemezsiniz çünkü uçakların tam kapasite uçması veya restoranların ağzına kadar dolu olması aslında çok daha büyük tehlikeler yaratır. Tabiri caizse herkesin olduğu yerde kalması gerektiği bir dönemden geçiyoruz. En kötü senaryonun ne olduğu hepimizin malumu: İnsanların hayatlarını kaybetmemesi en birinci önceliğimiz şu anda.
Koronavirüs salgını sebebiyle duran hayat ne zaman normale döner?
Bazen insanlar bir ay içerisinde normale döneceğimizi, kimileri yaz ayları içinde her şeyin toparlanacağını söylüyor. Birçok kişi de yakın zamanda her şey düzelecekmiş gibi planlarını yapıyor. Fakat bu tahminler gerçek durumu pek yansıtmıyor. Her şeyin tam olarak eski haline gelmesi ancak tüm popülasyonun sürü bağışıklığı seviyesine gelmesiyle mümkün. Bunun haricindeki her gevşeme senaryosunda maalesef ki ikincil veya mükerrer bulaşmalarla tekraren kapanmak zorunda kalacağız. Tüm popülasyonun önemli bir oranının, mesela %70’inin hastalığı geçirmesi ve bağışıklık kazanması; veya aşının bulunarak uygulanması yoluyla ancak tam olarak eski günlerimize dönebileceğiz. Sadece böylesi bir sürü bağışıklığı sağlanırsa, restoranların tam olarak açıldığını, konserlere gidebildiğimizi, okulların dolduğunu görebileceğiz. Bu sürenin de en az 6 aydan, en çok 18 aya kadar sürebileceği öngörülüyor.
Bu süreç içinde muhtemeldir ki futbol maçlarını seyircisiz izleyecek, restoranlarda mesafeli oturacak, dersleri uzaktan izleyeceğiz. Biz bunları yaparken araştırmacılar da aşı geliştirmeye ve yeni ilaçlar bulmaya çalışacaklar. Aşının bulunması ve kullanıma hazır hale gelmesi için ise öngörülen en erken tarih 2021 yılı bahar ayları. Aşının en büyük amacı, bir yandan vücudumuzu koruyacak yoğunlukta antikorları oluşturacak virüs dizilimine sahip olması; diğer yandan sağlıklı insanlara zarar verecek düzeyde olmaması. Bununla ilgili araştırmacıların ve bürokrasilerin çok dikkatli ve özenli bir yavaşlıkta çalışmasının sebebi, milyarlarca insanın kucağına saatli bombayı bırakmamak çekincesi.