Korona virüs (Covid-19): Nedir? Belirtileri nelerdir? Hangi testlerle teşhis edilir?
Korona virüsleri (CoV) geniş bir virüs ailesidir. Yaygın soğuk algınlığı semptomlarından MERS (Ortadoğu Solunum Sendromu) ve SARS (Ağır Kronik Solunum Sendromu) gibi ciddi hastalıklara yol açabilen bir virüs ailesidir. SARS-CoV-2 ise daha önce insanlarda görülmemiş yeni nesil bir hastalıktır. Korona virüsleri, köken olarak hayvanlardan insana bulaşan virüslerdendir (Zoonotik). Detaylı araştırmalar, SARS-CoV-1 virüsünün Misk Kedilerinden; MERS-CoV virüsünün ise Çöl Develerinden insana bulaştığını ortaya koymuştur. Hayvanlarda bulunan birçok başka koronavirüs türü henüz insanlara bulaşmamıştır.
Koronavirüs hastalığı belirtileri nelerdir?
2019 Yeni Koronavirüs (SARS-CoV-2) ise ilk olarak Çin’in Wuhan şehrinde fark edilen aynı anda birçok kişinin benzer şikayetlerle geçirdiği solunum yolu hastalıkları salgını ile tespit edilmiştir. SARS-CoV-2 tanısı konulan hastalar sıklıkla ağır solunum yetmezliği şikayetleriyle kliniklere başvurmuştur. Bu belirtiler çoğunlukla; ateş, öksürük, boğaz ağrısı ve nefes yetmezliğidir.
Koronavirüs hastalığı hangi testlerle teşhis edilebilir?
Korona virüs (Covid-19) hastalığının belirtileri grip (influenza) ile çok benzer olduğu için, sadece klinik tabloya bakarak koronavirüs (Covid-19) teşhisi koymak zordur. Bu yüzden şüpheli Covid-19 (Koronavirüs) durumlarını ayırt edebilmek için laboratuvar temelli testler gereklidir.
Covid-19 virüsünün tespitinde kullanılan 2 temel yöntem vardır. Bu yöntemler birbirlerini dışlayan test metotları değil, tamamlayıcı yöntemlerdir. Kısaca özetlemek gerekirse, PCR yöntemi erken dönem enfeksiyon teşhisinde; Antikor testleri ise birinci haftadan itibaren tanı için kullanılır. Antikor testleri ayrıca, vücudunuz virüsü yendikten sonra da hastalığı geçirip geçirmediğinizi tespit eder.
1- Altın standardı olarak görülen (en yüksek oranda doğru sonuç veren) testler, kısaca PCR dediğimiz yöntemdir ve virüsün vücuttaki varlığını ya da yokluğunu tespit eder. PCR testi için ideal numune, virüsün yerleştiği bölgeden (Koronavirüs için üst ve alt solunum yoları) alınan sürüntü (swab) numunesidir. Numune özel bir cihazla çalıştırılarak içindeki moleküller çoğaltılır ve virüs moleküllerinin açığa çıkması beklenir. PCR testleri, koronavirüs enfeksiyonunun erken dönem teşhisinde önemli bir rol oynar. Devletler de resmi vaka sayılarını açıklarken PCR testi sonuçlarını baz alır.
2- Koronavirüsün tespitinde kullanılan ikinci yöntem ise antikor testleridir. Bu testler temel olarak, vücudun virüse karşı geliştirdiği spesifik antikorları tespit ederek virüsün varlığını veya yokluğunu gösterirler. Antikor testleri için ideal numune kan örneğidir. Numune olarak alınan kanın içinde bulunan muhtemel antikorların, test ile tepkimeye girmesi ve bu tepkimenin, test kasedi üzerinde gözle görülür bir belirteç bırakması hedeflenir. Antikor testleri, ELISA ve hızlı tanı testleri olmak üzere ikiye ayrılır. ELISA testleri daha güvenli olmasına rağmen uzun süren testlerdir ve laboratuvar koşullarında uygulanması gereklidir. Hızlı tanı testleri ise ELISA’nın aksine 10-20 dakika arasında sonuç verirler. Virüsün vücutta bulunup bulunmadığını, virüse karşı vücudun geliştirdiği antikorların ölçümü üzerinden yaparlar. Bu açıdan antikor testleri sayesinde, sadece virüsün vücudunuzda olup olmadığını değil, aynı zamanda bu hastalığı geçirip geçirmediğinizi de öğrenebilirsiniz.